Iedere ochtend verwen ik mezelf met een boterham met hagelslag, extra puur. Ik lees daarbij mijn papieren krant en drink een kop koffie. Dit dagelijkse ritueel wordt zelden onderbroken, hoogstens als de hagelslag op is, dan is er kaas, of, en dat komt nog minder voor, als ik snel weg moet.

​

Voor de expositie Rituelen ben ik dit gaan fotograferen. Ik heb het maken van een foto van boterham, hagelslag, bord, kopje koffie, krant, mes, boter toegevoegd aan mijn ochtendritueel. Deze eerste fase heeft mij een serie foto’s opgeleverd waarin je de overeenkomsten en verschillen per dag kunt zien. Meer of minder licht van buiten, de kleur van het kopje verandert steeds, de krant heeft iedere dag een andere voorkant, soms is de hagelslag op. De dingen die niet veranderen heb ik nog eens apart gefotografeerd. Daarmee zou ik klaar zijn geweest, het ochtendritueel is immers volledig vastgelegd.

​

Maar het dagelijks brood heeft een veel bredere betekenis dan die boterham die mij ’s ochtends toelacht. Het eten van een boterham ’s ochtends is voor veel mensen al eeuwen een gewoonte. Dit moet breed gevierd worden.

In bijbelse teksten staat “ons dagelijks brood” voor eten in het algemeen en voor het recht van een ieder om daar een deel van te ontvangen. Dit is ongetwijfeld bij andere religies en de betere politieke stromingen ook het geval.

Ik stel mij voor dat er een cultus bestaat waarbij men in rituelen dankbaarheid toont voor deze boterham, belegd met hagelslag. Bij deze rituelen horen artifacten zoals beelden, symbolen, schilderingen, een boek voor contemplatie. In de tweede fase van mijn project heb ik mij hierin verdiept, wat geleid heeft tot een opstelling van tijdloze voorwerpen die de aanbidding voor de boterham met hagelslag ondersteunen.